woensdag 16 maart 2022

Danken op biddag

De weilanden van onze boerderij werden omringd door de prachtige Veluwse bossen.  Het grasland zelf werd soms van akkerland gescheiden door rijen populieren. Achter op ons erf stond een rij Hollandse eiken. Onder een grote linde was het goed toeven als we van het hooiland kwamen. Eén van de verste hoeken van ons land werd gedomineerd door een hele grote berk die ooit gespleten werd tijdens de hevigste donderbui die ik ook meegemaakt heb.
Ik verliet de boerderij en langs allerlei omwegen kwam ik in het onderwijs terecht. Daarnaast doe ik iets binnen de kerk en heb ik een liefdesrelatie met bomen en met woorden. 
Soms vinden mensen het ietwat veel. Dit komt, denk ik, doordat veel mensen dit allemaal als verschillende vakjes zien. Voor mijzelf voelt dit niet zo. 
De grootste les die ik in mijn leven geleerd heb, is dat verandering bij mijzelf begint. De wereld iets mooier te maken. Dat is mijn enige drijfveer.
Zo maakte ik ooit de overstap van het bedrijfsleven naar het onderwijs. Kinderen te leren dat we nieuwe wegen kunnen vinden om samen de wereld mooier te maken. In taal, in samenwerking en in burgerschap.
Zo liet ik een verwoestende verslaving achter me. Die overwinnen kostte me veel en leverde me nog meer op. Dit hele traject leerde me dat je soms pal moet staan voor waar je in gelooft. Dat kostte mij mijn baan maar leverde me twee jaar theatertour door het hele land op. En ik hield er een boek aan over. Mijn tweede roman is inmiddels onderweg. 
Mijn liefde voor kennisoverdracht, nieuwe wegen vinden en die voor bomen en woorden heeft me gebracht waar ik nu sta.
De meeste dagen houd ik me bezig om van boerenland voedselbos te maken. Een zo natuurlijk mogelijk bos aanleggen waarvan delen voor ons al voedsel kunnen dienen. Dan kun je denken aan vruchten, zaden, stengels en bladeren. Om zo'n bos leggen we voedseltuinen aan. De opvolger van de volkstuintjes. Gezond en smakelijk voedsel lokaal verbouwen, is de bedoeling.
Mijn droom is dat we over pakweg vijftien jaar in de buurt van elke stad en elk dorp een voedselbos hebben. 
Over drie maanden organiseer ik het eerste grote groene evenement waar alle kennis en ervaring op het gebied van voedselbossen en voedseltuinen samenkomt. Zet 'm maar vast in de agenda. Tien en elf juni in en rond een voedselbos in aanbouw. 
Zoals alles in mijn leven, hoef ik dit niet alleen te doen. Gelukkig heb ik mooie mensen om me heen. Die mij helpen en motiveren, mij een spiegel voorhouden en soms wat afremmen. Maar bovenal het vertrouwen geven dat we aan iets goeds bouwen.
Het is biddag vandaag, en er is veel te bidden. Laten we dat vooral doen voor alles wat moeilijk gaat en iedereen die lijdt. Zeker nu. 
Persoonlijk wil ik graag danken. Voor de kansen die wij allemaal krijgen om zelf verandering vorm te geven. Ook een wereld in nood verdient het mooier en beter gemaakt te worden.



Joostkapel

Even kerk houden in Gouda. Dat deden we vrijdagavond. 
De deuren wijd open met een grote kaars recht ervoor, midden op het trottoir, heetten iedereen welkom. 
De serene stilte binnen, af en toe verstoord door een luide stem uit het straatje ernaast, deed weldadig aan.
Het geluid van afremmende auto's buiten, die met draaiende motor wachtten op iemand uit de naastgelegen coffeeshop, legde bijna een fundering waaruit wij onze stemmen, stilte en samenzang konden laten klinken.
Want dat deden we. Met een pakweg vijftig mensen bij elkaar. Niet om antwoorden te vinden of uit te wisselen. Wel om onze vragen omhoog te sturen. Vergezeld van gebeden om vrede en eenheid. Het uitspreken van het verlangen dat het licht mag overwinnen werd gehoord. De strijd tegen het kwaad werd benoemd. 
Een gebed waar gevraagd werd om vrede in het hart van een stervende soldaat, bij het uitblazen van de laatste adem, raakte me.
Het noemen van namen van de eerste aangekomen vluchtelingen in onze stad zorgde voor stilte.
Er werden psalmen en gedichten voorgedragen. Soms waren die beide in één tekst gebundeld.
We zongen, met een gitaar als begeleiding, over sterk zijn in zwakte. Over het vertrouwen dat het rijk der duisternis al lang overwonnen is. Dat onze Heer en Heiland overwinnaar is over alles wat slecht is, dood gaat en pijn lijdt. 
We liepen naar voren en brandden kaarsjes. En voor eventjes hielden we allemaal onze monden dicht. 
We waren met onze noden samen gekomen. We kregen ruimte om deze te verwoorden en voelden ons daarin één. Deze samen uitgesproken en uitgezongen woorden vulden dit huis.
De zinnen, de stilte, de tranen en de kaarsen maakten deze kerk zo vol dat het niet anders kon dan opstijgen. Omhoog. Ons achterlatend in het vertrouwen dat de antwoorden op onze vragen en de troost voor uitgesproken nood al weer onderweg naar beneden waren. Misschien wel tweeduizend kilometer naar het oosten.





dinsdag 1 maart 2022

Rotjoch

In elke klas heb je er wel één. Een leerling die regelmatig op het verkeerde moment een beroerde opmerking maakt. Of overal negatief op reageert. Het huiswerk is altijd te veel. Filmpjes kijk je te weinig en klasse-uitjes zijn altijd saai of ronduit stom.
Zeker als je zelf op je tenen loopt, of aan het eind van een drukke lesdag zit, dan moet jij je als leerkracht bedwingen om niet iets naars te zeggen. Gewoon om iemand terug in zijn hok te krijgen. Of om stoom af te blazen.
Gelukkig hebben we als docent geleerd hoe we kunnen handelen. Iedereen, die een beetje kaas gegeten heeft van pedagogiek, weet dat het wegzetten van zo'n kind als een rotjoch, geen zin heeft. Ja voor jezelf, onder collega's, om even af te koelen, maar voor de lange termijn helpt het niet.
'Onhandig in communicatie' is vooral een etiket dat wij plakken. Omdat wij er last van hebben. Het betreffende kind niet. Die komt uit een cultuur of omgeving waar dit gedrag normaal is. Misschien heeft de lastige leerling het gewoon nodig om ergens tegen aan te schoppen. En soms heeft ie ook gewoon gelijk. Een kapotte klok geeft twee keer per dag de juiste tijd aan.
Het vergt discipline om keer op keer onbevooroordeeld te luisteren naar wat het zo'n jongen ons zegt. Nee je hoeft niet alles te slikken. Maar luisteren naar wat een boos kind echt zegt, levert meer op, dan boos worden om de toon.
Hij houdt ons vooral een spiegel voor. Zijn wij in staat om wegen te zoeken om te verbinden? Om gedrag af te keuren en van hem te houden? Of hitsen we elkaar op om het rot van het joch maar zo breed mogelijk uit te meten? Versterken we elkaar echt, door in de docentenkamer maar te blijven klagen over het gedrag van die lastige leerling?
Al een paar dagen kijk ik met verbazing om me heen. Gekozen volksvertegenwoordigers worden afgemaakt omdat hun mening niet in ons straatje past. Mensen schieten in een collectieve verontwaardiging, omdat iemand niet meegaat in de mening van anderen. We worden boos als ons een spiegel wordt voorgehouden.
Ja, ook ik baal er van als een politicus de inval in de Oekraïne niet in scherpe bewoordingen afkeurt en veroordeelt. En nee ik deel niemands mening die nu iets zegt in de trant van 'eigen schuld, dikke bult'.
Maar een voormalig hoofd van een Nederlandse veiligheidsdienst die publiekelijk stelt dat we zo iemand vroeger ophingen, gaat me een brug te ver. Om nog maar te zwijgen over christelijke politici die daar, al ja-knikkend, bij aanwezig zijn.
Kunnen we even terug naar de klas? Met ons allen? En het joch vertellen dat we last van hem hebben? Dat het vandaag de verkeerde tijd en plaats is voor zijn opmerkingen, maar dat we morgen naar hem luisteren?
Of denkt u echt dat, als we het joch met zijn allen gaan uitmaken voor rotjoch, dit helpend is? Het gaat een keer pauze worden. Dan kunnen er twee dingen gebeuren. Of het joch wordt de koning van de klas, of er wordt met hem afgerekend. Twee kwaden, waarbij de laatste bizar genoeg ooit Fortuinlijk zal heten.
We kunnen helpend zijn in het lenigen van de nood van onze naaste op dit moment. Er worden hartverwarmende acties gestart. Daarnaast hoeven we niet ons verdriet en onbegrip bot te vieren op een lastig joch. Zelfs al is het in uw oog een rotjoch.