Kroongetuige

Er is geen groter podium dan Bevrijdingsdag. De zon schijnt, de muziek speelt, het collectieve geheugen wrijft zich warm aan heldenverhalen.

En dan is daar ineens een mens met een vlag. Een verstoring, een vlek op de gladgestreken viering. Binnen seconden wordt de persoon met forse kracht van het podium gesleept door niemand minder dan Marco Kroon, onze onderscheiden oorlogsveteraan. Hij sleept de demonstrant meterslang voort, alsof hij zich even verbeeldt dat het strijdveld nog niet verlaten is.

Nederland kijkt toe en juicht. Want Kroon, dat is een naam die klinkt als een belofte. Hij heeft gevochten voor onze vrijheid, en dus zal hij die ook hier beschermen. Dat is het frame. En het probleem.

Want Marco was daar niet als beveiliger. Hij was bezoeker, genodigde. En de mens die hij met zichtbaar geweld wegsleepte, was geen terrorist. Geen bedreiging. Het was iemand met een vlag en een mening. Zoals wel vaker op demonstraties. De demonstrant werd snel overgenomen door de politie, maar pas nadat Marco zijn punt al letterlijk had gemaakt: vrijheid is mooi, zolang je het niet verstoort.

Het is de omkering van wat vrijheid inhoudt. We vieren de vrijheid van meningsuiting, maar zodra iemand daar gebruik van maakt op een ongemakkelijk moment, eisen we orde. Stilte. Fatsoen. Het ongemak verdringt de inhoud. De vlag wordt gevaarlijker dan de reden waarvoor hij wappert.

Wat zegt het over ons land dat iemand die vreedzaam protesteert, nu aangifte moet doen tegen een nationale held? En dat diezelfde held vervolgens met applaus overladen wordt, zonder dat we ons afvragen of zijn handelen wel proportioneel was? De rechtstaat is geen decorstuk dat we ophangen op Bevrijdingsdag. Het is de basis waarop we staan.

Er is een ander bevrijdingsfeest dat ons misschien iets kan leren: Pasen. Jezus koos juist dat moment om zijn protesttocht te houden. Hij reed op een ezel Jeruzalem binnen, dwars tegen de stroom van Romeinse macht in. Het was een provocatie. Een symbolische actie. Geen gewelddadige opstand, maar een publiek gebaar tegen hypocrisie en onderdrukking. Had Marco hem ook van zijn ezel getrokken? Had het volk ook geapplaudisseerd?

Heldendom is niet hetzelfde als gezag. En geweld is niet hetzelfde als moed. Echte vrijheid vraagt om terughoudendheid, juist van wie macht gewend is. Marco Kroon verdient ons respect voor zijn militaire verleden. Maar dat verleden ontslaat hem niet van zijn burgerlijke verantwoordelijkheid. Juist hij, met zijn ervaring, had moeten beseffen wat het betekent om iemand zijn stem te ontnemen.

Het ware heldendom ligt niet in optreden tegen protest, maar in het verdragen ervan.