'Bij de gratie van het goede'

Het gebeurt elke vrijdagavond. In de zaal, na de voorstelling. Wanneer we het publiek vragen om een reactie. Dat kan met een vraag of een verhaal. Soms beide.

Iedere vrijdagavond sta ik verwonderd. Ik kan er heel klein van worden. Hoe er iemand opstaat en vertelt uit eigen leven. Soms in een paar zinnen. Soms in de trant van: 'Ik ben nu vijf jaar clean, maar heb hetzelfde leven achter me.' Gevolgd door een vraag. Een vraag die vaak om vergeving, vertrouwen of herstel gaat. Of over clean blijven. En over de kunst om gewoon te leven. Wat dat dan ook is.

Of iemand die na afloop na mij toekomt en zegt: 'Ik word over veertien dagen opgenomen, maar wilde voor die tijd het verhaal horen van iemand die het gelukt is.' Ik zie de lichte wanhoop in zijn ogen. Een echte gebruiker, gewend om zijn eigen leven te leven. En zich gaat overgeven. Aan andere mensen met een beter zicht op de werkelijkheid. Ik herken zijn blik en huiver even. In zijn ogen zie ik de lengte van de weg die hij heeft te gaan. En wat hobbels hier en daar. Dan omhels ik hem en vertel hem dat het kan. Vrij leven, dag bij dag.

Of die man in de zaal die zegt dat het nog niet lukt. Eens per halfjaar valt hij terug. Op dat moment wordt de al aanwezige stilte nog verder voelbaar. 

Gisteren veel mensen met een eigen verhaal. Over wat er stuk ging, wat er heel werd en wat nog niet helemaal lukt. Ik proefde de twijfel. Wat als het niet lukt? Wat als je altijd blijft verlangen? Wat als je terugvalt?
En ik vertelde het publiek het volgende: Op een gemiddeld feestje of bijeenkomst komt, zeker nu na alle publiciteit, mijn vroegere verslaving en opname in de kliniek meestal wel aan de orde. Eén van de meest gestelde vragen is : 'Maar het gaat nu goed met je he?'
Natuurlijk snap ik dat, maar wat als mijn antwoord nu eens zou zijn: "Nou ja, nee, eigenlijk niet. Ik heb wel trek om morgen duizend euro te pinnen en een paar uur het casino in te duiken."  Niet dat ik dit wil, wees gerust. Maar wat als ik dit gewoon zou zeggen. Of als ik dit zou doen? Maakt me dat een ander mens? Ben ik dan ineens iemand anders?
Het antwoord op bovenstaande vragen bepaalt of we al dan niet bij de gratie van het goeddoen leven. Als dat zo is, zijn we niet vrij. Niet echt.