Voltooid sterven

Tja en dan gebeurt het, dat je moeder je niet meer herkent. Voor het eerst. Je weet dat het er aan zit te komen. Maar toch. En op diezelfde dag rijd je met je vader, voor het eerst in een rolstoel, door het ziekenhuis.

Beiden ver in de tachtig. Hun leven wel zo'n beetje voltooid. Mooie dingen hebben ze gedaan. Actief betrokken geweest, bij de wederopbouw in de tweede helft van de vorige eeuw. Hun steentje bijgedragen aan de vooruitgang. Op verschillende terreinen. 

Ziekte, dood en gebrokenheid kwamen soms heel dichtbij. Niet het minst in de laatste jaren. Hebben inmiddels hun zichtbare en niet-zichtbare sporen getrokken. 

Voltooid leven. Wanneer ik  op synoniemen zoek dan lees ik afgerond,  klaar, af,

perfect en gereed. En de Dikke Van Dale zegt: 'Waarin men zich de handeling als afgelopen denkt.'

En ja, eerlijk is eerlijk. Veel van wat zij gedaan hebben is af. Klaar. Afgerond. Niet altijd perfect. Ook niet alles afgelopen. Iets in mij pleit ervoor om los te laten. Te laten gaan. Nu. Voordat het nog erger wordt. Een echtpaar dat elkaar voor de helft niet herkent, hoe echt paar is dat? 

Maar hoor ik iemand zeggen: 'Jij als christen, jij bent toch zeker niet voor voltooid leven?' Nee, eigenlijk niet. Maar ik lees ook in de Bijbel dat Jakob zijn zonen zegent en zijn voeten bij elkaar legt en de geest geeft.

Staat er wel een beetje als een activiteit. Klinkt ook  als voltooid leven. Het wordt ook niet gevolgd, door reanimatiepogingen of iets dergelijks. Maar ben geen theoloog. Die kan hier vast meer over zeggen. Je bent oud, ligt in een tent, lichaam wil niet meer zo. De geest nog scherp. Zegen je zonen, stop met drinken en in een woestijnklimaat ben je zo verstorven. Heeft ook wel iets moois. Maar weet niet of het zo gegaan is.

Treffend dat ook bij de vader en opa van Jakob staat, dat zij de geest gaven en stierven. Bij hen staat er ook nog bij dat ze de dagen zat waren. Klinkt ook weer als voltooid en er klaar mee zijn.

Aan de andere kant: Op de dag waar dit verhaal mee begon, heb ik wel een heel mooi gesprek met mijn vader gehad. Nou ja, hij praatte en ik luisterde. Die combi was nooit onze sterkste kant. En nu gebeurde het. 

En mijn moeder? Echt bereiken kunnen we elkaar niet meer met woorden. Maar er is zoveel meer. Wat te denken van samen eten, elkaar zien, even aanraken. Kreeg pas een handdruk van iemand, zonder woorden. In een situatie die wat ingewikkeld was geworden. Deze handdruk zei me meer dan duizend woorden.

Hoe meer ik er over na denk, hoe meer ik het gewoon niet weet. Wel denk ik, dat we niet voor een ander moeten beslissen. Ook al betekent dat lijden. Dit pleit er tevens voor, om zaken te regelen, wanneer we nog kunnen. Ook die met betrekking tot de wens, al dan niet tot het laatst toe, alle pogingen in het werk te stellen, leven te rekken.

De mogelijkheid om datgene wat achterligt, of achterblijft te zegenen, de voeten bij elkaar te leggen en de geest te geven, mag best wel eens over nagedacht worden. Voltooid sterven.